Czy można wszcząć postępowanie zabezpieczające przed postępowaniem egzekucyjnym?

Pozwałem mojego klienta o zapłatę. Sąd wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym. Nie mam jeszcze klauzuli wykonalności. Słyszałem, że można wszcząć względem dłużnika postępowanie zabezpieczające. Czy faktycznie tak jest? Dotąd słyszałem tylko o postępowaniu egzekucyjnym.

Rzeczywiście w Kodeksie Postępowania Cywilnego znajdują się regulacje dotyczące postępowania zabezpieczającego. Przedmiotowe postępowanie można prowadzić na podstawie:

• nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym
• wyroku wydanego przez Sąd Gospodarczy
• Postanowienia Sądu o udzieleniu zabezpieczenia opatrzonego klauzulą wykonalności

Wszczęcie tego postępowania uzależnione jest od uprzedniego złożenia przez uprawnionego opłaty w wysokości 5% wartości zabezpieczenia (tzn. sumy należności głównej, odsetek i kosztów procesu). Jej nieuiszczenie skutkuje zwrotem wniosku. Zasada ta nie dotyczy należności alimentacyjnych.

Zabezpieczenie może zostać skierowane albo do składników majątkowych wskazanych w Postanowieniu o udzieleniu zabezpieczenia (np. wyłącznie do rachunków majątkowych) albo do wszystkich składników majątku (poza nieruchomością).

Zasadnicza różnica pomiędzy postępowaniem egzekucyjnym a zabezpieczającym polega na tym, że w przypadku postępowania zabezpieczającego środki co do zasady trafiają nie na rachunek bankowy uprawnionego, lecz na konto depozytowe Ministra Finansów. Wyjątkiem od tej zasady jest postępowanie zabezpieczające w zakresie alimentów. Wówczas bowiem środki deponowane nie są, lecz trafiają na konto uprawnionego. Ponadto strony postępowania są inaczej określane, niż w egzekucji. W wypadku zabezpieczenia mówimy bowiem o uprawnionym i obowiązanym, a nie zaś – o wierzycielu i dłużniku.

W wypadku zabezpieczenia całej kwoty Komornik wydaje stosowne Postanowienie o kosztach i doręcza je stronom. Do kosztów zalicza się np. uiszczoną opłatę. Co ważne, komornik koszty jedynie ustala, zaś o ich przyznaniu decyduje Sąd, który wydał tytuł uprawniający do zainicjowania postępowania zabezpieczającego. Uprawniony ma dwa tygodnie od uprawomocnienia się Postanowienia na złożenie do Sądu wniosku o przyznanie tychże kosztów. Po upływie w/w terminu powyższe uprawnienie wygasa.

Uprawniony nie ma obowiązku znać składników majątkowych obowiązanego. Ustalenia co do majątku może poczynić komornik.